Duygular; bizim iç ve dış dünyamızda bedenimizle ifade ettiğimiz tepkilerdir. Her birimizin duyguları kendine özgüdür. Yaşadığımız çevre, kişiliğimiz, travmalarımız, yani ruhsal yaşantımız birbirinden farklıdır. Herkes aynı olayı farklı yorumlayabilir, çeşitli duygular hissedebilir ve farklı tepkiler verebilir. Aynı olaya bir çocuk ağlarken diğeri kızabilir.
Araştırmalar; sonsuz sayıda duygumuz olduğunu ifade etse de Paul Ekman evrensel altı duygumuz olduğunu ifade eder. Bunlar; korku, öfke, üzüntü, mutluluk, şaşırma ve tiksinme. Bu duyguları herkes aynı şekilde hissetmiyor ancak tüm insanlar bu duyguları aynı yüz ifadesiyle yansıtıyor. Örneğin; şaşıran bir insanın gözleri ve ağzı açıktır. Öfkeli birisinin kaşları çatık, bakışları serttir. Bu duygular doğduğumuz andan itibaren bilişlerden de önce bizde var olan hislerdir. Yeni doğmuş bir bebek düşünelim. İhtiyaçlarını, isteklerini ağlayarak ifade eder, bunların doyurulmasıyla birlikte gülümseyerek rahat ve güvende olduğunu bize anlatır. Peki ne oldu da yetişkin olduğumuzda düşüncelerimizi çok iyi analiz ederken, duygularımızı anlamlandırmakta ve ifade etmekte zorlanır olduk?
Duyguların kültüre göre çeşitlilik göstermesi, duygu ifadesinin bedenimizde farklı yansımasına neden olur. Bizim toplumumuzda cinsiyete göre bazı duygular baskılanırken, bazı duygular da aşırı dozda ifade ediliyor. Örneğin, kadınlar ağlama duygusunu rahat ifade ederken, öfkelendiğinde ise bu duyguyu baskılayabiliyor. Erkeklerde ise bu durum tam tersi olarak açığa çıkıyor Baskılanan duygu bedenimize olumsuz bir semptom olarak yansır. Sağlıklı ifade edilemeyen duygular, kalp çarpıntısı, kusma, mide bulantısı gibi somatik belirtilerle reaksiyon vermemize neden olur. Duygularımızı bastırmadan doğru ifade edebilmemiz için çocuk yaştan itibaren duyguları tanımayı ve hangi duygu durumunda doğru olan ifadenin ne olduğunu ve nasıl olması gerektiğini çocuklarımıza öğretebilmeliyiz. Bilge Güneş Eğitici oyun materyalleri sizlere bu konuda da yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştır. Duygu Çarkı ile çocuklarınıza evrensel duyguları öğretebilir duygularını tanıyıp ifade etmesine yardımcı olabilirsiniz..
Reyhan Erdoğan, Psikoterapist
